UBCKNN cho biết, quý II/2009, cơ quan này nhận được 92 hồ sơ của các công ty đại chúng xin phép trả cổ tức bằng cổ phiếu, chia thưởng.

Theo thông tin từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK), quý II/2009, cơ quan này nhận được 92 hồ sơ của các công ty đại chúng xin phép trả cổ tức bằng cổ phiếu, chia thưởng. Quý III chưa qua, song số lượng hồ sơ dự kiến cũng khong ít hơn quý II.

Sacombank trả cổ tức năm 2008 bằng cổ phiếu 15% và phát hành thêm cổ phiếu tỷ lệ 20:3, ngày giao dịch không hưởng quyền là ngày 16/9/2009. Vinamilk chia thưởng cổ phiếu tỷ lệ 1:1, chốt danh sách vào ngày 22/9. Hóa dầu Petrolimex, Thế giới số Trần Anh, Ngân hàng cổ phần Sài Gòn Công thương, Techcombank, ABBank, Đầu tư Phát triển Công nghiệp Thương mại Củ Chi... đều chia thưởng. So với phát hành cổ phiếu ra công chúng, thủ tục phát hành cổ phiếu trả cổ tức và chia thưởng đơn giản hơn nhiều. Hồ sơ nộp về UBCK chỉ cần tài liệu chứng minh có đủ nguồn tài chính và nghị quyết ĐHCĐ là đủ.

Theo một quan chức UBCK, nếu hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, thì chỉ 4 - 5 ngày kể từ khi doanh nghiệp nộp hồ sơ, cơ quan này sẽ có thông báo "nhận được đầy đủ tài liệu báo cáo phát hành cổ phiếu thưởng cho cổ đông hiện hữu", đồng nghĩa với việc hồ sơ được chấp thuận. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng hoàn tất thủ tục nhanh như vậy.

Có trường hợp ĐHCĐ ra nghị quyết chia thưởng từ lợi nhuận để lại 100 tỷ đồng, nhưng báo cáo tài chính lại thể hiện nguồn tiền này chỉ có 20 tỷ đồng. Có doanh nghiệp báo cáo chia thưởng từ quỹ đầu tư tăng trưởng hoặc quỹ A, B nào đó theo nghị quyết ĐHCĐ, nhưng trước đó cũng nguồn quỹ này đã được trích một phần để mua cổ phiếu quỹ... Với những trường hợp như vậy, doanh nghiệp đều phải có giải trình và chỉ khi nào thông tin đó đầy đủ, hợp lệ, UBCK mới chấp thuận.

Tại sao thời điểm này nhiều công ty chọn hình thức chia thưởng? Theo tổng giám đốc một doanh nghiệp niêm yết, nhiều đơn vị chia thưởng trong năm nay nhằm hỗ trợ cổ đông không phải chịu thuế thu nhập cá nhân.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp đang thực hiện nhiều dự án lớn, với mức vốn điều lệ như hiện tại, hạn mức tín dụng ngân hàng dành cho doanh nghiệp khá thấp, nên phải tăng vốn mới có điều kiện tiếp cận khoản vay lớn hơn. Ngoài ra, ở một số mã cổ phiếu có thị giá cao, việc chia tách có thể giúp gia tăng tính thanh khoản.

Dù với lý do nào chăng nữa, trong giai đoạn thị trường có xu hướng tăng, việc phát hành cổ phiếu thưởng cũng được hưởng ứng. Bằng chứng là, mỗi khi mã cổ phiếu nào đó được "rỉ tai" thông tin chia thưởng, giá lập tức tăng vù vù. Một cán bộ UBCK nói vui, cứ thấy cổ phiếu nào tăng giá mạnh là mấy hôm sau thấy hồ sơ xin chia thưởng nộp về Ủy ban.

Điều đáng nói là cơ hội tiếp cận với thông tin cổ phiếu sắp chia thưởng với các NĐT không đồng đều. Mua khi có tin đồn, bán lúc tin có tin ra, chính vì lý do này không ít NĐT nhỏ lẻ bị cuốn vào con sóng cổ phiếu thưởng đã thua thiệt khi "mua đúng đỉnh".

Thực tế, thị trường đã kiểm nghiệm không ít tin chia thưởng thời gian qua ban đầu chỉ là tin đồn, về sau hoàn toàn chính xác. Nhiều doanh nghiệp khẳng định không cung cấp bất cứ thông tin nào về tỷ lệ chia thưởng và tất cả các quyết định về kế hoạch chia thưởng, cổ tức của công ty đều phải thông qua ĐHCĐ hoặc hội đồng quản trị, việc công bố thông tin cũng được thực hiện theo đúng quy định của UBCK và Sở giao dịch. Vậy thử hỏi, không ít tin đồn tại sao lại chính xác 100% như vậy?

Chia thưởng hay không là quyền của cổ đông, quyền của mỗi doanh nghiệp. Ở những doanh nghiệp thực sự có nguồn thặng dư, lợi nhuận để lại lớn, hoạt động hiệu quả, đủ để đảm bảo mức tăng trưởng trên mỗi cổ phiếu sau khi chia tách được duy trì, việc chia cổ phiếu thưởng là bình thường. Tuy vậy, theo thông tin từ UBCK, trong số doanh nghiệp nộp hồ sơ xin chia thưởng, có cả những đơn vị... lỗ nặng trong 6 tháng đầu năm. Dựa trên báo cáo tài chính năm trước, doanh nghiệp vẫn đủ điều kiện chia thưởng, song rõ ràng với tình hình hoạt động của công ty như hiện tại, việc chia thưởng chưa hẳn là cách làm hay. UBCK trong những trường hợp như vậy cũng có văn bản khuyến cáo doanh nghiệp xem xét lại phương án, song một khi doanh nghiệp bảo lưu, cơ quan quản lý cũng phải chấp thuận. Sở hữu cổ phiếu của những doanh nghiệp bị pha loãng như vậy, có thể một ngày nào đó chính cổ đông và doanh nghiệp chịu thiệt thòi.

Theo Anh Việt
ĐTCK